Vạn Lý Trường Thành là bức tường vĩ đại bậc nhất mà con người từng xây dựng. Hơn 2.000 năm trôi qua dù chiến tranh, phong hóa, động đất, bão cát và cả bước chân hàng triệu khách du lịch, bức tường ấy vẫn đứng đó uốn lượn như rồng nằm dài.
Điều gì khiến Vạn Lý Trường Thành không đổ, không nứt hay không tan biến theo thời gian? Cùng Tourhot24h.vn tìm hiểu ngay nhé!
1. Huyền thoại sống giữa thiên nhiên khắc nghiệt
Vạn Lý Trường Thành không phải một công trình được xây trong một thời đại duy nhất. Nó được khởi công từ thế kỷ 7 TCN (thời Xuân Thu), phát triển mạnh thời Tần Thủy Hoàng và kéo dài đến tận nhà Minh (thế kỷ 17). Trong hàng nghìn năm đó, hàng triệu nhân công, binh sĩ, tù nhân và dân thường đã hy sinh để xây nên công trình khổng lồ này.
Nhưng có một sự thật ít ai biết: chỉ có khoảng 8% chiều dài Vạn Lý Trường Thành được xây bằng đá hoặc gạch như chúng ta thấy ở Bắc Kinh. Phần lớn các đoạn tường cổ nằm ở vùng hẻo lánh phía Tây Bắc được làm từ đất đầm nén, cỏ khô, đá vụn và vật liệu tại chỗ. Dù chỉ là đất, những bức tường đó vẫn không bị nước mưa rửa trôi, không nứt gãy dù sa mạc bào mòn và vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt. Tại sao?
2. Gạo nếp – Bí quyết xây tường vững hơn xi măng
Câu trả lời bất ngờ được tìm thấy trong các nghiên cứu hóa học hiện đại.
Các nhà khoa học Trung Quốc đã phân tích mẫu vữa xây tường từ thời nhà Minh (thế kỷ XV – XVII) và phát hiện một thành phần kỳ lạ: tinh bột gạo nếp.
Người xưa đã trộn nước cơm nếp chín với vôi tôi để tạo ra một loại vữa đặc biệt. Trong quá trình đó, tinh bột amylopectin từ gạo nếp tương tác với canxi hydroxit trong vôi, tạo ra một hợp chất có độ kết dính cao và chống nước tuyệt vời. Đây được coi là hình thức bê tông sinh học đầu tiên trên thế giới vừa bền, vừa dẻo dai và có thể ăn được nếu bạn đói.
Một nhóm nghiên cứu từ Đại học Khoa học Trung Quốc từng tiến hành thử nghiệm so sánh vữa gạo nếp cổ với bê tông thông thường. Kết quả thật đáng kinh ngạc:
- Khả năng chống thấm nước cao hơn
- Chống nứt tốt hơn khi chịu áp lực môi trường
- Và đặc biệt, tường xây bằng vữa gạo nếp gần như không bị thực vật mọc xuyên phá như các tường vôi vữa thông thường.
Nhờ vậy, những đoạn Trường Thành nằm sâu trong rừng núi hoặc vùng khô hạn vẫn đứng vững như thách thức thời gian.
Xem thêm “Top 10 thành phố đáng đến nhất Trung Quốc”
3. Kỹ thuật xây dựng cực kỳ thông minh
Không chỉ dùng vật liệu tốt, người xưa còn có những biện pháp thi công thông minh để tạo nên một Vạn Lý Trường Thành bất khả chiến bại.
- Địa hình chọn lọc kỹ lưỡng: Trường Thành thường được xây dọc theo các đỉnh núi, sống đá vừa khó bị tấn công, vừa giảm thiểu sạt lở.
- Nền móng sâu và kiên cố: nhiều đoạn có móng sâu đến 5 mét, trải đá tảng lớn ở dưới cùng để chống lún.
- Thi công bằng đất đầm nén (rammed earth): ở các vùng xa, người ta dùng khuôn gỗ, đổ đất trộn cỏ và đá, đầm chặt từng lớp. Công nghệ này tương đương với đổ bê tông hiện đại nhưng hoàn toàn thủ công.
4. Vạn Lý Trường Thành không chỉ có một
Một trong những điều gây bất ngờ là “Vạn Lý Trường Thành” không phải là một bức tường duy nhất. Đây là hệ thống hàng chục tường thành xây ở các thời kỳ khác nhau, sau này được nối liền, củng cố hoặc bỏ hoang.
Một số đoạn hiện nay, bạn thấy ở Bắc Kinh, Bát Đạt Lĩnh, Gia Dục Quan… là do nhà Minh xây dựng bằng gạch nung, vôi và vữa gạo nếp. Các đoạn ở Cam Túc, Nội Mông, Thiểm Tây… lại được xây từ đất đầm, cỏ khô và đá thô sơ hơn nhưng vẫn cực kỳ bền vững.
Xem thêm “Tour du lịch Bắc Kinh từ HCM trọn gói 4N3Đ”
5. Trường Thành có thể sập không?
Dù kiên cố nhưng Trường Thành không phải bất tử. Hiện nay, hơn 30% chiều dài Trường Thành đã hư hại nghiêm trọng hoặc biến mất, nhất là ở các vùng xa xôi không được bảo vệ. Thời tiết khắc nghiệt, con người đào phá, khách du lịch leo trèo,…tất cả đang khiến “bức tường vĩ đại” này ngày một yếu đi.
Tuy nhiên, những đoạn được xây bằng vữa gạo nếp và kỹ thuật cổ vẫn giữ được nguyên vẹn đến không ngờ. Điều đó như một minh chứng sống cho trí tuệ và sự bền bỉ của người xưa. Chính sự kết hợp giữa trí tuệ dân gian, kỹ thuật cổ truyền, vật liệu bản địa và ý chí kiên cường của cả một dân tộc đã giúp công trình này sống sót qua bao đổi thay lịch sử.
Khi bạn đứng trên Vạn Lý Trường Thành vào một buổi chiều gió lớn, nhìn dãy núi xa xăm và bức tường vắt ngang trời đất, hãy nhớ rằng dưới mỗi viên gạch kia là mồ hôi, nước mắt và cả hạt cơm nếp dẻo thơm ngày nào.
