Pháo đài Bhutan những công trình kiến trúc độc đáo, sự gắn bó mật thiết với nền văn hóa Phật giáo. Có thể khẳng định rằng, Phật giáo đã để lại dấu ấn sâu đậm trên nhiều kiến trúc pháo đài của quốc gia này. Dzong, một loại hình kiến trúc đặc trưng có mặt khắp Bhutan, không chỉ tráng lệ mà còn đóng vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân nơi đây. Hãy cùng theo chân Tourhot24h.vn khám phá vẻ đẹp của những pháo đài Bhutan nổi tiếng nhất nhé!
1. Đôi nét về pháo đài Bhutan
Pháo đài Bhutan còn được gọi là “Dzong”, không chỉ là những công trình kiến trúc tráng lệ mà còn là biểu tượng của sự uy nghi và quyền lực, nổi bật khắp các vùng đất của Bhutan. Những Dzong này không chỉ là những tòa lâu đài cổ kính mà còn là những pháo đài lộng lẫy, thể hiện sức mạnh và chiến thắng của Phật giáo từ thời xa xưa. Chúng còn là trung tâm của quyền lực tinh thần, nơi những người đứng đầu các trường phái Phật giáo đảm nhận vai trò quan trọng trong việc lan tỏa và bảo tồn giáo lý của đạo Phật.
2. Tầm quan trọng của pháo đài Bhutan
Những pháo đài Bhutan đóng vai trò quan trọng trong cả hai lĩnh vực hành chính và tôn giáo của đất nước. Mỗi Dzong là một kết hợp độc đáo giữa cơ quan quản lý và nơi thờ tự, với không gian được phân chia cẩn thận cho mỗi chức năng. Trong khi các văn phòng hành chính chiếm một phần của kiến trúc, các khu vực khác được dành riêng cho việc tu hành và các nghi lễ tôn giáo.
Thường thì một phòng duy nhất sẽ được sử dụng cho cả hai mục đích, phản ánh sự gắn kết giữa quản lý nhà nước và tâm linh. Các nhà sư có không gian sống riêng biệt trong những ngôi chùa gần đó. Kiến trúc của Dzong được thiết kế với một tháp trung tâm cao lớn, được bao quanh bởi các tòa nhà hình chữ nhật, tạo nên một quần thể kiến trúc hùng vĩ, nổi bật giữa cảnh quan núi non Bhutan.
3. Lịch sử bắt nguồn việc xây dựng pháo đài Bhutan
Lịch sử kiến trúc pháo đài Bhutan có nguồn gốc từ thời kỳ đầu của thế kỷ 12, khi những Dzong này lần đầu tiên được các nhà sư Phật giáo xây dựng. Đến năm 1616, Zhabdrung Ngawang Namgyel, người đã thành lập trường phái Drukpa – Kagyud, khởi xướng việc xây dựng các Dzong trên khắp quốc gia với mục đích lan tỏa đạo Phật và những giáo lý của Phật giáo.
Các pháo đài Bhutan không chỉ là biểu tượng của tín ngưỡng mà còn là những điểm mốc quan trọng trong bản sắc văn hóa của Bhutan. Sự hiện diện của chúng đã góp phần quan trọng trong việc hình thành sự thống nhất quốc gia. Người Bhutan tin rằng, vị trí của mỗi Dzong không chỉ được chọn lựa một cách ngẫu nhiên mà còn dựa trên những lời tiên tri của các vị thánh và những bản văn cổ xưa. Hiện nay, các Dzong vẫn đứng vững như những minh chứng sống động của nghệ thuật kiến trúc, lịch sử phong phú và tâm linh của Bhutan.
Có 3 loại pháo đài Bhutan:
- Pre – Zhabdrung thường được xây dựng bởi các giáo sĩ của các trường phái Phật giáo.
- Các Dzong thời Zhabdrung được xây dựng dưới sự giám sát của Zhabdrung Ngawang Namgyel. Các Dzong quan trọng nhất của Bhutan được xây dựng trong thời đại Zhabdrung.
- Thời kỳ hậu Zhabdrung, được coi là loại Dzong hiện đại.
4. Kiến trúc nổi bật của những pháo đài Bhutan
Các pháo đài Bhutan gây ấn tượng mạnh mẽ với sự phối hợp giữa màu trắng tinh khôi của tường và màu nâu ấm của gỗ trên mái nhà. Những công trình này không chỉ to lớn mà còn được bao quanh bởi một khuôn viên rộng lớn, bao gồm nhiều tòa nhà phục vụ cho đa dạng các chức năng. Đặc biệt, các Dzong này được biết đến với những thiết kế độc đáo, nơi mà nghệ thuật chạm khắc gỗ được thể hiện rõ nét trên mái nhà.
Bên trong pháo đài Bhutan, các sân và đền thờ là những không gian nội thất chính, nổi bật với sử dụng màu sắc rực rỡ và các hoa văn sinh động. Các cổng vào Dzong thường rất lớn, với bức tường trắng và cửa sổ được bố trí hợp lý, cửa sổ nhỏ ở dưới và cửa sổ lớn ở trên, tạo nên sự hài hòa trong thiết kế. Ngoài ra, việc sử dụng gạch không chỉ cho mục đích xây dựng mà còn cho trang trí cũng là một nét đặc trưng của các Dzong.
Điểm đặc biệt của các pháo đài Bhutan không chỉ nằm ở kiến trúc mà còn ở cách thức xây dựng của chúng. Mỗi Dzong được xây dựng dưới sự chỉ đạo của một Lạt Ma, người đưa ra các chỉ dẫn về kích thước và ý nghĩa tâm linh của công trình. Một đặc điểm nổi bật khác là việc sử dụng lao động trong quá trình xây dựng, nơi người dân phải tham gia làm việc như một hình thức đóng thuế không chính thức cho chính phủ. Trong mỗi gia đình, có người phải cống hiến sức lao động của mình trong mùa không canh tác để góp phần xây dựng những Dzong tráng lệ này.
Tham khảo: Tour du lịch Bhutan bay thẳng từ HCM (4N3Đ)
5. Top 6 pháo đài Bhutan nổi tiếng nhất
5.1. Trongsa Dzong
Trongsa Dzong không chỉ là một trong những pháo đài nổi bật nhất Bhutan mà còn có diện tích lớn nhất quốc gia này. Tuy nhiên, sự to lớn về kích thước không phải là yếu tố duy nhất làm nên giá trị của Dzong. Được đặt tại trung tâm quận Trongsa, nơi này đóng vai trò là trung tâm hành chính và tâm linh của Bhutan.
Trongsa Dzong không chỉ là trung tâm quản lý hành chính mà còn là điểm tụ hội tôn giáo quan trọng, nơi chính phủ Trongsa đặt trụ sở và thực hiện các nghiệp vụ chính thức. Đồng thời, đây cũng là nơi cư ngụ của khoảng 200 tu sĩ, tạo nên một cộng đồng tu viện đặc biệt.
Không chỉ có vị trí chiến lược, Trongsa Dzong còn được biết đến với khung cảnh hùng vĩ xung quanh. Nằm trên lưng chừng núi, nhìn ra dòng sông Mangde chảy xiết và dãy Himalaya hùng vĩ ẩn hiện phía tây nam. Khu tu viện màu trắng nổi bật trên nền đồi xanh rì, tạo nên một quang cảnh đẹp đẽ, là điểm nhấn cho vẻ đẹp tự nhiên của Bhutan.
5.2. Paro Dzong – Rinpung Dzong
Paro Dzong, một trong những cơ sở giáo dục và tu viện danh tiếng bậc nhất, đặt tại huyện Paro của Bhutan, còn được biết đến với cái tên Rinpung Dzong. Đây là một trong những Dzong được biết đến rộng rãi trên khắp Bhutan. Huyện Paro, với vẻ đẹp nên thơ, được xem là một trong những điểm du lịch hấp dẫn nhất quốc gia này, thu hút du khách và giới học giả nghiên cứu về Phật giáo.
Tọa lạc bên bờ sông Paro Chu, Rinpung Dzong có thể tiếp cận thông qua một chiếc cầu nhỏ. Đây không chỉ là một tu viện mà còn là trung tâm của trường phái Kagyu, thuộc dòng phái Drukpa. Ngoài ra, còn là trụ sở hành chính chính thức của huyện Paro, phục vụ cho mọi hoạt động quản lý của huyện.
Nổi bật với lễ hội Paro Tsechu, sự kiện truyền thống quan trọng của Bhutan, Paro Dzong là địa điểm tổ chức lễ hội này. Trong khuôn viên của Paro Dzong, tượng thánh Padmasambhava được thờ phụng, và nhiều điệu múa truyền thống được trình diễn như một phần của nghi lễ kỷ niệm lễ hội.
5.3. Punakha Dzong
Tọa lạc tại huyện Punakha, Bhutan, Punakha Dzong không chỉ có kiến trúc đặc sắc mà còn là một biểu tượng văn hóa quan trọng của đất nước này. Nằm ngay tại điểm giao nhau của hai dòng sông Mo Chhu và Po Chhu, nơi này được người dân địa phương tôn vinh, mang ý nghĩa sâu sắc trong tâm thức họ.
Punakha Dzong không chỉ là một trong những pháo đài cổ xưa và lớn nhất Bhutan mà còn từng là trung tâm quản lý hành chính của quốc gia cho đến khi thủ đô được di dời đến Thimphu vào năm 1955. Đây cũng là nơi nghỉ ngơi vào mùa đông lý tưởng cho các nhà sư, những người đã tìm đến đây để tránh cái lạnh khắc nghiệt của miền bắc.
Với độ cao 1200 m so với mực nước biển, Punakha Dzong sở hữu một khí hậu ôn đới cho trong những tháng mùa đông. Nơi đây còn là trung tâm của trường phái Kagyu trong Phật giáo Tây Tạng, thuộc hệ phái Drukpa. Vị trí đắc địa bên bờ sông cũng tạo điều kiện cho sự phát triển của một hệ sinh thái thực vật đa dạng, làm tăng thêm vẻ đẹp và sự phong phú cho khu vực xung quanh pháo đài.
5.4. Tashichho Dzong
Tashichho Dzong, một kiến trúc đậm chất lịch sử của Bhutan, nằm trên lãnh thổ phía bắc Thimphu, bên dòng sông Wang Chu thơ mộng. Đây không chỉ là một pháo đài Bhutan hùng vĩ với cảnh quan hữu tình và thảm cỏ xanh mướt, nơi hội tụ đời sống tâm linh và quản lý hành chính.
Tọa lạc bên cạnh những ngọn núi hùng vĩ và hồ nước yên bình, Tashichho Dzong là minh chứng sống động cho nền văn hóa và đạo Phật. Qua nhiều thế kỷ, công trình này đã chứng kiến không ít lần trùng tu, đôi khi do những thảm họa tự nhiên, đôi khi lại do sự thay đổi quyền lực. Những phần còn sót lại từ ngày đầu tiên như tháp Utse, Lhakhang Sarp và Gönkhang vẫn đứng vững chứng tỏ sự kiên cường của Dzong.
Kiến trúc của Tashichho Dzong là sự kết hợp tinh tế giữa vẻ đẹp của bức tường trắng và sự cầu kỳ của các chi tiết mỹ nghệ trên gỗ. Khu vực phía nam được dành riêng cho các văn phòng hành chính, trong khi phía tây là nơi thờ tự với tượng đức Phật Thích Ca Mâu Ni và các vị thần. Đây cũng từng là nơi ở của gia đình hoàng gia Bhutan trước khi họ chuyển đến sinh sống tại Cung điện Dechencholing.
5.5. Lhuentse Dzong
Lhuntse Dzong, một trong những pháo đài phòng thủ nổi tiếng của Bhutan, đặt tại huyện Lhuntse. Nằm giữa thung lũng Kuri Chhu, nơi dòng sông Kuri Chhu hùng vĩ chảy qua, Dzong này chiếm một vị thế đắc địa trong cảnh quan thiên nhiên của quốc gia. Thung lũng được biết đến với sự tươi mát khung cảnh thiên nhiên, tôn vinh vẻ đẹp nổi bật của Dzong. Được xây dựng trên lưng chừng núi, pháo đài này có tầm nhìn bao quát ra thung lũng, mở ra những quang cảnh hùng vĩ của Bhutan.
5.6. Jakar Dzong
Jakar Dzong, hay còn được biết đến với tên gọi Jakar Yugyal Dzong, tọa lạc tại huyện Bumthang của Bhutan, nằm ngay tại trung tâm chiến lược của quốc gia. Thung lũng nơi Dzong tọa lạc được biết đến với những dãy núi hùng vĩ và những con đèo ngoạn mục. Để đến được Jakar Dzong, bạn cần phải vượt qua một quãng đường đi bộ ngắn trên con đường đá. Dzong này đã từng đóng vai trò quan trọng trong việc phục vụ các mục đích tôn giáo và quốc phòng của Bhutan. Vị trí chiến lược cùng với những nỗ lực bảo vệ đã khiến Dzong trở thành điểm nóng của nhiều cuộc đụng độ, nhưng đến nay, Dzong vẫn đứng vững trước thời gian và lịch sử.
6. Những lưu ý khi ghé thăm pháo đài Bhutan
- Khi đến thăm pháo đài Bhutan, việc tuân thủ các quy tắc về trang phục là rất quan trọng. Để phù hợp với không gian tôn nghiêm này, bạn cần mặc trang phục kín đáo, bao gồm áo sơ mi hoặc áo dài tay và quần dài che chắn cơ thể.
- Khi di chuyển xung quanh tháp canh, hãy nhớ luôn đi theo hướng kim đồng hồ.
- Mặc dù không yêu cầu phải cởi giày khi bước vào Dzong, nhưng bạn sẽ cần phải cởi giày khi đi vào một số hành lang và khu vực sân trong.
- Ngoài ra, việc chụp ảnh không được phép ở một số khu vực cụ thể, vì vậy hãy xin phép hoặc kiểm tra các thông báo trước khi sử dụng máy ảnh.
Các pháo đài Bhutan là niềm tự hào của người dân bản địa về nền văn hóa Phật giáo. Dzong là biểu tượng quan trọng đối với người dân và một chuyến Tour du lịch Bhutan 4 ngày 3 đêm cùng Tourhot24h.vn, sẽ không thể hoàn hảo nếu thiếu trải nghiệm sự bình yên cùng với văn hóa đặc sắc tại những pháo đài Bhutan.
