Nhà tù Sơn La là nơi lưu giữ những chứng tích, minh chứng của một thời kỳ đấu tranh cách mạng, tinh thần bất khuất của dân tộc ta. Đây là một công trình do thực dân Pháp xây dựng năm 1908 trên đỉnh đồi Khau Cả, nằm bên bờ suối Nậm La ở tỉnh Sơn La. Trong những năm tháng gian khổ tại nhà tù Sơn La, dù bị thực dân Pháp tra tấn hà khắc nhưng các chiến sĩ cộng sản Việt Nam đã biến nhà tù đế quốc thành một trường học cách mạng. Nhà tù Sơn La hiện nay là một điểm du lịch cách mạng hấp dẫn, thu hút nhiều du khách trong nước và quốc tế. Di tích này cũng là một bằng chứng sống của sự tàn bạo và phi nhân đạo của thực dân Pháp với người Việt Nam.
Hãy cùng Tourhot24h.vn bắt đầu cuộc hành trình khám phá nhà tù Sơn La và lắng nghe những câu chuyện về những năm tháng gian khổ của đồng bào nhân dân ta.
1. Đôi nét về nhà tù Sơn La
Một địa điểm du lịch ít được biết đến ở Sơn La là di tích nhà tù Sơn La. Đây là nơi ghi lại những dấu ấn của lịch sử cách mạng Việt Nam, nơi những người anh hùng đã hy sinh vì độc lập tự do của dân tộc. Nếu bạn đã ghé thăm những cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp như thác Dải Yếm, thác Nàng Tiên hay những đồi chè xanh mướt, thì nên một lần ghé thăm nhà tù Sơn La để tìm hiểu về quá khứ hào hùng của đất nước ta.
Nhà tù Sơn La là nơi mà người Pháp đã xây dựng từ thời Pháp thuộc để bắt giữ và tra tấn những người yêu nước Việt Nam. Nơi đây có diện tích 2.170m2, được xây dựng trên đồi Khau Cả, thuộc phường Tô Hiệu, trung tâm thành phố Sơn La. Nhà tù này đã trải qua ba giai đoạn xây dựng và mở rộng, thể hiện sự tàn bạo và độc ác của thực dân Pháp. Ngày nay, nơi đây trở thành một trong những điểm tham quan lịch sử rất có ý nghĩa với người dân Việt Nam cũng như du khách quốc tế đến tham quan và tưởng niệm. Nếu bạn ở gần khu vực này, bạn có thể dễ dàng đến đây để chiêm ngưỡng một kiến trúc mang phong cách Pháp nhưng lại chứa đựng biết bao đau khổ và hy sinh của người Việt Nam. Nhà tù Sơn La hiện đã bị hư hại nặng do nhiều tác động của thời gian, nhưng những vết tích của sự áp bức và đàn áp vẫn còn nguyên vẹn.
2. Lịch sử xây dựng nhà tù Sơn La
Một địa danh nổi tiếng của thành phố Sơn La là ngọn đồi Khau Cả, nơi có dòng suối Nậm La chảy qua và nơi có những di tích lịch sử về nhà tù Sơn La – biểu tượng của sự anh dũng, kiên cường của những chiến sĩ cách mạng Việt Nam trước sự đàn áp của thực dân Pháp.
Nhà tù Sơn La được thực dân Pháp xây dựng từ năm 1908 với diện tích ban đầu chỉ 500m2. Sau khi Đảng cộng sản Việt Nam thành lập năm 1930 và lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa chống lại ách thống trị của thực dân phong kiến, thực dân Pháp đã hoảng loạn và tăng cường các biện pháp bắt giữ, tra tấn những người yêu nước Việt Nam để ngăn chặn sự phát triển của phong trào cách mạng. Bên cạnh đó, thực dân Pháp cũng mở rộng hệ thống nhà tù khắp cả nước, trong đó nhà tù Sơn La được coi là một trong những nhà tù quan trọng nhất. Năm 1940, Nhà tù Sơn La được xây thêm một trại giam lớn để chứa thêm nhiều tù nhân, trong số đó có cả các nữ chiến sĩ cách mạng. Tuy nhiên, kế hoạch này của thực dân Pháp đã không thành công.
Sau 3 lần xây dựng và mở rộng, nhà tù Sơn La chiếm diện tích 2.170m2, là nơi thực dân Pháp giam giữ, hành hạ và cố sức tiêu diệt ý chí đấu tranh của những người Cộng sản. Nhưng nhà tù khắc nghiệt này lại trở thành một trường học cách mạng, nơi những chiến sĩ cách mạng được rèn luyện, trưởng thành và góp phần vào sự phát triển của Đảng và cách mạng. Trong số đó, phải kể đến đồng chí Tô Hiệu, Bí thư Chi bộ kiên cường của nhà tù, người đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử.
Nhà tù Sơn La đã bị phá hủy hai lần bởi bom đạn của giặc, những bức tường vỡ tan chứng minh cho sự tàn bạo của kẻ thù. Cây đào Tô Hiệu, biểu tượng của tinh thần kiên trung và hy sinh vì Tổ quốc, vẫn nở hoa đón xuân mỗi năm… Từ năm 1980, bảo tàng tỉnh Sơn La đã tiến hành khôi phục lại nhà tù; xây dựng lại một số đoạn tường rào, hai tháp canh, nhà bếp, trại giam lớn, hầm ngầm, xà lim ngầm và các phòng giam theo dấu vết của nền móng cũ…
3. Nhà tù Sơn La – nơi giam giữ những tù nhân yêu nước
Giai đoạn 1930 – 1945, nhà tù này đã giam giữ đến 14 đoàn tù chính trị với 1013 tù nhân. Để trấn áp tinh thần chiến đấu của họ, chính quyền thực dân Pháp đã sử dụng nhiều biện pháp tra tấn như còng tay, xích sắt, bàn kẹp sắc nhọn,… Kiến trúc di tích nhà tù Sơn La xây dựng kiên cố, tường được xây dựng bằng đá lẫn gạch dày từ 40 – 60cm, mái lợp tôn không có trần, giường nằm bằng đá láng xi măng có hệ thống cùm chân, rất nóng vào mùa hè và rất lạnh vào mùa đông.
Trong mỗi phòng giam còn có hố xí nổi cao hơn sàn nằm, không có nắp đậy, không có nước dội, không được vệ sinh thường xuyên. Với lối thiết kế như vậy, mùa hè những đợt gió Lào của vùng Tây Bắc gây nên cái nóng như thiêu như đốt, những đợt sương muối tạo ra cái lạnh giá, rét thấu xương thịt vào mùa đông cộng với môi trường ô nhiễm ở mỗi phòng giam đã làm bệnh tật phát sinh và lây lan rất nhanh chóng trong tù nhân.
Nhà tù Sơn La là một biểu tượng của sự tàn bạo và độc ác của thực dân Pháp đối với người Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến. Tại đây, nhiều chiến sĩ cách mạng đã bị tra tấn, giam cầm và thiệt mạng. Nhưng họ cũng đã thể hiện ý chí kiên cường, lòng yêu nước và niềm tin vào sự nghiệp giải phóng dân tộc. Trong số đó có những người sau này trở thành những nhà lãnh đạo xuất sắc của Đảng và Nhà nước như Tô Hiệu, Lê Duẩn, Trường Chinh, Lê Đức Thọ,… Nhà tù Sơn La hiện nay là một di tích lịch sử quan trọng, được công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt từ năm 2014. Hàng năm, có hàng trăm nghìn du khách trong và ngoài nước đến thăm quan, học tập và tìm hiểu về những giá trị văn hóa và lịch sử của di tích này.
4. Những lưu ý khi đến thăm nhà tù Sơn La
Nhà tù Sơn La là một di tích lịch sử quan trọng, chứng nhân cho sự hy sinh và chiến đấu của các anh hùng dân tộc, là nơi giam giữ những kẻ phản động của thực dân Pháp. Khi có cơ hội, bạn nên đến thăm nơi này để tìm hiểu về quá khứ hào hùng của cha ông ta.
Vì là một công trình lịch sử đau thương của dân tộc, nên khi tham quan nhà tù, bạn cần giữ trang phục lịch thiệp, đi chậm, nói nhỏ, không chạm vào các vật lưu niệm. Khi chụp ảnh, bạn cũng không nên làm trò vui mà chỉ nên lưu lại vài bức ảnh để ghi nhớ.
Nhà tù hiện nay đã bị hao mòn theo thời gian và đã được tu sửa nhưng vẫn giữ nguyên kiến trúc Pháp. Vì vậy, nếu không muốn chụp ảnh, bạn cũng có thể ngắm nhìn và cảm nhận những dấu ấn kiến trúc độc đáo của nhà tù Sơn La.
Đặc biệt, khi ghé thăm di tích này, bạn đừng bỏ qua cây đào Tô Hiệu. Đây là một cây đào lớn để tưởng nhớ công lao của người chiến sĩ anh hùng đã hy sinh trong cuộc kháng chiến chống thực dân.
5. Giá vé tham quan nhà tù Sơn La
- Người lớn cao trên 1,2m: 30.000 VND/người
- Trẻ em dưới 1,2m: miễn phí
Nhà từ Sơn La là nơi giam giữ, tra tấn, hành hạ những người con ưu tú của đất nước, những người đã hy sinh tất cả vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. Nơi đây là một trang sử hào hùng, một nguồn cảm hứng bất diệt cho những thế hệ sau này. Hàng năm, có hàng nghìn lượt khách trong và ngoài nước đến thăm quan, tìm hiểu, học hỏi về di tích này. Họ không chỉ muốn cảm nhận được những gì đã xảy ra ở đây hơn một thế kỷ trước, mà còn muốn biết ơn và ghi nhớ công lao của các anh hùng liệt sĩ đã bỏ mình vì Tổ quốc. Nhà tù Sơn La là một minh chứng sống về sự tàn ác của thực dân Pháp, cũng như sự kiên trì, quả cảm của dân tộc Việt Nam. Đây là một địa chỉ đỏ để giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, yêu nước và bảo vệ Tổ quốc. Vì thế, có dịp cùng Tourhot24h.vn đến du lịch Sơn La, bạn nhớ dành ít thời gian đến đây để tham quan và hiểu hơn về công cuộc chiến đấu của quân dân ta trong cuộc kháng chiến của thế kỷ trước.
