Thành Bản Phủ, một tuyệt phẩm kiến trúc đậm chất lịch sử, đưa chúng ta quay về thời kỳ hào hùng của dân tộc Việt Nam. Hơn 200 năm trước, thành Bản Phủ được xây dựng, chính là tác phẩm ghi dấu công ơn vĩ đại của vị tướng Hoàng Công Chất. Đối với mỗi con người Việt, khi bước chân lên mảnh đất Điện Biên, họ không chỉ đến để tận hưởng vẻ đẹp hùng vĩ của quần thể di tích chiến trường lịch sử Điện Biên Phủ. Nơi này còn là nơi để thắp nén hương thơm tưởng nhớ đến những anh hùng liệt sĩ đã hy sinh, những người đã làm nên chiến thắng chấn động địa cầu vào năm 1954. Thành Bản Phủ không chỉ là một điểm đến lịch sử, mà còn là ký ức sống động về những thời kỳ gian khó, những trận đánh gian nan.
Hãy cùng Tourhot24h.vn khám phá và tìm hiểu về di tích này, nơi tâm hồn dân tộc Việt Nam vẫn đọng mãi, làm dậy lên lòng tự hào về một quá khứ hào hùng.
1. Đôi nét về thành Bản Phủ
Vào cuối thế kỷ 18, khi nước ta đang chịu sự xâm lược của quân Thanh, tướng Hoàng Công Chất đã dẫn dắt nghĩa quân xây dựng một thành lũy để làm căn cứ chống giặc. Thành lũy đó là thành Bản Phủ, nằm ở châu Ninh Biên, phủ An Tây, nay thuộc xã Noong Hẹt, huyện Điện Biên. Thành Bản Phủ đã góp phần quan trọng vào chiến thắng giải phóng Mường Thanh, khẳng định chủ quyền và bảo vệ lãnh thổ của dân tộc.
Hiện nay, nơi đây là một di tích lịch sử quốc gia được Bộ Văn hóa và Thông tin công nhận, và là một địa điểm du lịch mang ý nghĩa sâu sắc về tinh thần yêu nước của đồng bào các dân tộc trong và ngoài tỉnh.
2. Lịch sử xây dựng thành Bản Phủ
Sau chiến thắng lịch sử trước giặc Phẻ năm 1754, Hoàng Công Chất – tướng quân tài ba của triều Nguyễn đã đóng quân tại thành Tam Vạn, lập nên vùng Mường Thanh thành căn cứ địa lâu dài. Chính tại đây, ông đã quyết định xây dựng một thành lũy vững chắc và kiên cố hơn để làm thủ phủ cho nghĩa quân – thành Bản Phủ. Năm 1758, Hoàng Công Chất đã ra quyết định cho việc xây dựng thành Bản Phủ. Trải qua những tháng xây dựng từ 1758 đến 1762, thành Bản Phủ đã chính thức hoàn thành, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chiến lược quân sự của Hoàng Công Chất.
Trong thời kỳ xây dựng thành Bản Phủ, nghĩa quân Hoàng Công Chất không chỉ tập trung vào công trình kiến trúc mà còn hoạt động mở rộng lãnh thổ. Trải dài từ phía bắc với vùng Vân Nam (Trung Quốc) đến phía nam với Ninh Bình, Hòa Bình, và Thanh Hóa ngày nay, nghĩa quân đã chiến thắng và giữ vững địa bàn rộng lớn. Tuy nhiên, sự nỗ lực của Hoàng Công Chất và nghĩa quân đã không tránh khỏi thách thức. Năm 1769, quân Trịnh tấn công Mường Thanh, đồng thời xóa bỏ vùng căn cứ của Hoàng Công Toản – con trai Hoàng Công Chất. Thành Bản Phủ đã chịu sự đánh úp và phá hủy. Lịch sử xây dựng thành Bản Phủ là một hành trình đầy gian khổ và kiên trì của nghĩa quân Hoàng Công Chất.
3. Truyền thuyết giặc Phẻ
Đầu thế kỷ 18, khi giặc Phẻ từ phương Bắc hùng hổ tràn xuống vùng Mường Thanh, đe dọa sự bình yên của những ngôi làng vùng núi. Người đứng đầu đám giặc cỏ không ai khác chính là tên tướng đáng sợ Phạ Chẩu Tin Toòng, hay thường được gọi là Phạ Chẩu Tín Toòng – ông tướng nhà trời. Năm 1740, Mường Thanh rơi vào tay giặc Phẻ, và thành Tam Vạn biến thành nơi diễn ra tội ác của chúng. Hai nhà lãnh đạo dũng cảm, Lò Văn Ngải và Lò Văn Khanh, đã đứng lên, tập hợp nhân dân và dẫn đầu cuộc chiến chống giặc. Mặc dù song lực còn yếu, tuy nhiên, lòng dũng cảm của họ đã là nguồn động viên vô song.
Năm 1751, Lò Văn Ngải và Lò Văn Khanh liên kết với nghĩa quân của Hoàng Công Chất, tạo ra một liên minh mạnh mẽ nhằm củng cố và xây dựng lực lượng chống lại giặc Phẻ. Nghĩa quân đã chiến đấu tại vùng sông Mã, chờ đến khi lực lượng đủ mạnh, họ quyết định xuất quân tiến về, bao vây và chấm dứt sự đàn áp tại thành Tam Vạn. Những năm 1751 – 1754, những trận đánh ác liệt diễn ra liên tục, khiến nghĩa quân bao vây Mường Thanh và giành được chiến thắng. Truyền thuyết về cuộc chiến anh hùng này không chỉ là biểu tượng của lòng yêu nước và tình đoàn kết, mà còn là hình ảnh của sức mạnh khi mọi người đoàn kết để đánh bại giặc ngoại xâm.
Tham khảo: Tour du lịch Điện Biên – Tà Xùa – Mộc Châu – Mường Phăng 4N3Đ
4. Khám phá kiến trúc nổi bật của thành Bản Phủ
Thành Bản Phủ, một công trình kiến trúc vô cùng độc đáo, nằm bên bờ sông Nậm Rốm. Thành trì cổ này tự hào với quy mô rộng lớn, rộng hơn 80 mẫu đất, tạo nên bức tranh hùng vĩ giữa lòng thiên nhiên tươi tốt. Thành trì Bản Phủ không chỉ là một công trình vững chắc với chiều rộng chân thành lên đến 15m và chiều cao đáng kinh ngạc 15m, mà còn là biểu tượng của sự sáng tạo với tường thành được đắp bằng đất và hào sâu rộng 4 – 5 thước, tạo nên một hệ thống phòng thủ vững chắc.
Nổi bật trên mặt thành là 3 vạn gốc tre gai được chăm sóc kỹ lưỡng, mang từ miền Tây Thanh Hóa lên, tạo nên một không gian xanh mát và gần gũi với thiên nhiên. Thậm chí còn có thuyết nói rằng trên mặt thành, ngựa và voi có thể đi lại một cách dễ dàng, làm cho không khí xung quanh trở nên sống động.
Thành Bản Phủ không chỉ là nơi lưu giữ ký ức lịch sử mà còn là điểm đến tâm linh với đền thờ Hoàng Công Chất ấn tượng. Đền này được xây dựng tại trung tâm thành, thờ phụng họ Hoàng và 6 thủ lĩnh nghĩa quân.
5. Lễ hội truyền thống tại thành Bản Phủ
Hàng năm, vào ngày 24 và 25 tháng 2 âm lịch, thành Bản Phủ tổ chức một lễ hội truyền thống độc đáo, làm say đắm lòng người bằng nghi thức cúng thần đặc biệt. Tính độc đáo của lễ hội bắt đầu khoảng 9 – 10 giờ tối, khi người dân thực hiện một nghi thức cúng thần đặc sắc. Một cảnh tượng ấn tượng diễn ra khi dân bản mổ bò và mổ dê, sau đó thui chín những miếng thịt quý giá này. Những miếng thịt sau đó được đặt vào gian thờ, trên lưng con bò, kèm theo một tàu lá chuối. Bên cạnh đó, không thể thiếu muối ớt, một con dao, 2 con gà, 1 gói xôi và 7 chén rượu.
Đây không chỉ là một sự kiện văn hóa truyền thống mà còn là hoạt động tâm linh đặc biệt quan trọng với người dân trong vùng. Lễ hội này không chỉ là dịp để cộng đồng tận hưởng không khí vui tươi mà còn là lúc họ thể hiện lòng thành kính và sự tín ngưỡng đối với thần linh. Đến với thành Bản Phủ trong những ngày lễ hội này, bạn sẽ được hòa mình vào không khí đặc sắc và những nghi lễ truyền thống độc đáo.
Tham khảo: Tất tần tật kinh nghiệm du lịch Điện Biên từ A – Z mới nhất 2023
Thành Bản Phủ là địa điểm văn hóa, nghệ thuật và tâm linh nổi bật của người dân Điện Biên. Nơi đây ghi dấu ấn của một vị anh hùng dân tộc, một nhà lãnh đạo tài ba của người Thái Bình. Du khách khi du lịch Điện Biên Phủ vào mùa đông sẽ được chiêm ngưỡng những cánh đồng hoa Ban trắng tinh khôi, như thể tái hiện lại hình ảnh người con gái Thái xưa trong truyền thuyết về loài hoa này. Thành phố biên giới còn có nét riêng biệt là sự hiện diện của người Thái Bình, những người con của cụ Hoàng Công Chất, đã theo lên từ thời kỳ kháng chiến chống Pháp và bây giờ dòng chảy đó vẫn đang tiếp tục. Tourhot24h.vn hy vọng rằng qua bài viết trên bạn đã có thêm một lựa chọn cho hành trình khám phá thành phố biên giới – Điện Biên.
