Nhắc đến Tô Châu, người ta không chỉ nhớ đến những khu vườn cổ tinh xảo hay câu nói nổi tiếng: “Trên có thiên đàng, dưới có Tô Hàng”, mà còn bị ám ảnh bởi hình ảnh những con kênh uốn lượn, mái ngói cong soi bóng và cuộc sống bình yên trôi theo dòng nước.
Vậy vì sao người Tô Châu lại có thói quen sống gần nước qua hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm như vậy? Đó không chỉ là lựa chọn địa lý, mà là kết tinh của lịch sử, văn hóa, phong thủy và tâm hồn người Giang Nam.
1. Tô Châu là thành phố sinh ra từ nước
Tô Châu nằm ở vùng hạ lưu sông Dương Tử, thuộc tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Đây là một trong những khu vực có mạng lưới sông ngòi và kênh rạch dày đặc bậc nhất châu Á. Tô Châu còn nằm gần hồ Thái Hồ là hồ nước ngọt lớn, cung cấp nguồn nước dồi dào cho cả vùng.
Từ xa xưa, chính hệ thống kênh đào và sông rạch đã biến Tô Châu trở thành:
- Trung tâm giao thương sầm uất.
- Vùng đất canh tác màu mỡ.
- Điểm kết nối vận tải quan trọng.
Người dân lập làng, dựng nhà, mở chợ, xây cầu… tất cả đều dựa vào dòng nước. Có thể nói: Tô Châu không chỉ “gần nước” mà chính là “ở trong nước”.
Và việc sinh sống gần sông rạch dần trở thành một nét sống, một bản sắc của người dân nơi đây từ bao đời nay.
2. Nước nuôi sống con người Tô Châu
Một lý do thực tế hơn cho việc sống gần nước vì nước là sự sống. Ở Tô Châu xưa, nước không chỉ dùng để sinh hoạt mà còn là nguồn sống chính của người dân:
- Tưới tiêu cho ruộng lúa, đồng dâu, vườn tược.
- Phục vụ nghề nuôi tằm, dệt lụa – ngành nghề nổi tiếng nhất Tô Châu.
- Cung cấp cá, tôm, rong nước – nguồn thực phẩm quan trọng.
- Là tuyến đường vận chuyển hàng hóa.
Nhờ nước, Tô Châu trở nên giàu có, thịnh vượng và mang vẻ đẹp trù phú rất riêng. Người dân vì thế càng trân trọng nước và muốn được sống gần nước hơn bao giờ hết.
Xem thêm “Tour du lịch Tô Châu – Hàng Châu – Ô Trấn – Thượng Hải”
3. Phong thủy sống gần nước là sống gần tài lộc
Trong văn hóa Á Đông, nước tượng trưng cho tài lộc, may mắn và dòng chảy thịnh vượng. Người Trung Hoa cổ đại đặc biệt coi trọng phong thủy khi xây dựng nhà cửa, thành quách.
Theo quan niệm phong thủy:
- Nước mềm mại, thuộc tính âm giúp cân bằng năng lượng.
- Dòng nước uốn lượn tượng trưng cho tài khí lưu chuyển.
- Nhà gần nước thường mang lại sinh khí tốt, tâm trí tĩnh tại, sự nghiệp hanh thông.
Không phải ngẫu nhiên mà các khu vực đẹp và đắt đỏ nhất Tô Châu đều nằm cạnh kênh đào hoặc sát hồ. Những khu vườn nổi tiếng như Chuyết Chính Viên, Lưu Viên, Võng Sư Viên… đều khéo léo đưa nước vào thiết kế, tạo thành hồ nhỏ, dòng chảy quanh nhà, tăng sinh khí và vẻ mềm mại cho không gian. Người Tô Châu sống gần nước không chỉ vì tiện lợi mà còn vì niềm tin vào sự hưng thịnh.
4. Nước là phần hồn của kiến trúc Giang Nam
Nếu Bắc Kinh mang vẻ đẹp uy nghi, Tây An cổ kính mạnh mẽ thì Tô Châu lại đẹp theo cách mềm mại nhẹ nhàng. Kiến trúc Giang Nam nói chung và Tô Châu nói riêng lấy nước làm trung tâm:
- Nhà trắng tường, ngói đen soi bóng xuống dòng kênh.
- Cầu đá cong cong nối hai bờ.
- Thuyền gỗ nhỏ lướt chậm dưới mái hiên.
- Cửa gỗ mở ra là một dòng nước tĩnh lặng.
Không gian ấy tạo nên một vẻ đẹp rất thơ, rất tình đúng với khí chất lãng mạn và nhã nhặn của người phương Nam Trung Hoa. Sống gần nước ở Tô Châu không chỉ là sống mà là đang sống trong một bức tranh thủy mặc sống động.
Xem thêm “Những trải nghiệm miễn phí nhưng đáng giá ở Hàng Châu”
5. Nước và tâm hồn – Người Tô Châu thích sự tĩnh lặng
Từ lâu, người Tô Châu nổi tiếng là nhẹ nhàng, tinh tế, yêu nghệ thuật và hướng nội hơn so với các vùng khác. Có lẽ vì mỗi ngày đều nhìn thấy dòng nước chảy êm đềm, nghe tiếng mái chèo khua nhè nhẹ, ngắm những làn sương mỏng phủ trên mặt kênh mà tâm hồn họ cũng trở nên mềm mại hơn.
Sống gần nước giúp con người dễ tĩnh tâm suy ngẫm, sống chậm hơn, sâu sắc hơn. Người Tô Châu đa phần biết thưởng trà, nghe nhạc, làm thơ, vẽ tranh,…Không phải ngẫu nhiên mà Tô Châu là cái nôi của rất nhiều nhà thơ, họa sĩ, nghệ nhân thư pháp nổi tiếng.
Chính lối sống gần nước này đã biến Tô Châu thành một trong những thành phố du lịch đẹp nhất Trung Quốc. Du khách tìm đến Tô Châu để ngồi thuyền dạo kênh cổ, thăm các khu vườn cổ nổi tiếng thế giới hay trải nghiệm cuộc sống chậm rãi của người dân bản địa. Khi đến Tô Châu, người ta không chỉ đi du lịch mà là đang sống thử một cuộc đời khác tĩnh lặng hơn và sâu lắng hơn.
