Không chỉ nổi danh bởi cảnh sắc tráng lệ, Trung Hoa còn khiến bao du khách thán phục vì chiều sâu lịch sử và kho tàng di sản văn hóa khổng lồ. Nếu bạn đam mê văn hóa hoặc sắp ghé thăm nơi đây thì đừng bỏ qua những đặc trưng trong văn hóa Trung Hoa cổ dưới đây nhé!
Hãy cùng Tourhot24h.vn du hành ngược dòng thời gian, khám phá từng nét văn hóa đặc sắc đã làm nên một Trung Hoa huyền bí và sâu sắc.
1. Tư tưởng Nho giáo – gốc rễ đạo đức và lễ nghi
Một trong những nền móng của văn hoá Trung Hoa cổ chính là Nho giáo, do Khổng Tử sáng lập vào thế kỷ VI TCN. Khác với các học thuyết trừu tượng, Nho giáo đặt trọng tâm vào đạo lý làm người, sự hài hòa trong xã hội và các mối quan hệ như: vua tôi, cha con, vợ chồng, anh em, bạn bè.
Chính nhờ Nho giáo, xã hội Trung Quốc cổ đại đặc biệt coi trọng:
- Lễ nghi trong lời ăn tiếng nói, hành xử.
- Hiếu đạo: tôn kính cha mẹ, tổ tiên.
- Trung quân ái quốc: trung thành với vua, yêu nước như yêu nhà mình.
Khi du lịch Trung Quốc, bạn sẽ thấy điều này thể hiện rõ trong những nghi thức truyền thống, trong cách người dân cúi chào, dâng hương hay lễ tết. Đây là một trong những văn hóa Trung Hoa cổ nổi bật nên được nhắc đến đầu tiên.
2. Văn hóa trà đạo – nghệ thuật thưởng thức và triết lý sống
Với người Trung Hoa xưa, uống trà không đơn thuần là giải khát mà là một cách tu tâm dưỡng tính. Văn hóa trà đạo bắt nguồn từ thời nhà Đường và trở thành một phần tinh thần không thể thiếu trong đời sống văn sĩ, thi nhân và tầng lớp quý tộc.
Những điều thú vị về trà trong văn hoá Trung Hoa cổ:
- Trà cụ: từ chén, ấm, khay đến lò nước, tất cả đều được lựa chọn cẩn thận.
- Cách pha trà: có trình tự rõ ràng, từng công đoạn đều yêu cầu sự tĩnh tâm.
- Không gian trà thất: yên tĩnh, tinh tế, thường đi kèm với nhạc cổ và thư pháp.
Đến Trung Quốc, bạn hãy thử một buổi thưởng trà truyền thống tại Tô Châu hoặc Hàng Châu – nơi được mệnh danh là thủ phủ trà đạo. Bạn sẽ cảm nhận được chiều sâu văn hóa lặng lẽ nhưng vô cùng thi vị.
3. Phong tục thờ cúng tổ tiên – sợi dây gắn kết thế hệ
Một yếu tố nổi bật trong văn hoá Trung Hoa cổ là tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên. Đây không chỉ là truyền thống tâm linh mà còn là biểu hiện của lòng hiếu kính và sự kết nối giữa quá khứ – hiện tại – tương lai.
Trong mỗi gia đình truyền thống, bạn sẽ bắt gặp:
- Bàn thờ tổ tiên đặt trang trọng giữa nhà.
- Bài vị, ảnh thờ, lư hương luôn được giữ sạch sẽ, ấm cúng.
- Lễ tiết cúng bái vào ngày giỗ, Tết Nguyên đán, lễ Thanh Minh, Thất Tịch…
Nếu có dịp du lịch Trung Quốc vào mùa xuân, bạn nên ghé thăm các nghĩa trang gia tộc hoặc đền miếu cổ, nơi diễn ra các nghi lễ trang nghiêm và cảm động. Đó chính là một phần thiêng liêng trong đời sống tâm linh của người Hoa.
4. Nghệ thuật thư pháp – tinh hoa của ngôn ngữ và cảm xúc
Một trong những biểu tượng đậm chất văn hóa Trung Hoa chính là thư pháp – nghệ thuật viết chữ Hán bằng bút lông và mực tàu. Thư pháp không đơn thuần là chữ viết đẹp mà là sự kết hợp giữa:
- Tâm thế người viết: mỗi nét bút đều chứa đựng cảm xúc và khí chất.
- Nội dung truyền tải: thường là thơ, triết lý sống, danh ngôn.
- Thẩm mỹ: bố cục, khoảng cách, nhịp điệu thể hiện sự tinh tế cao độ.
Bạn có thể trải nghiệm viết thư pháp khi ghé thăm các trường học cổ, văn miếu hay làng nghề thư pháp truyền thống ở Bắc Kinh, Tây An, Tô Châu. Cảm giác cầm bút lông, chấm mực rồi thả từng nét lên giấy gợi một cảm giác vô cùng tĩnh lặng và thiêng liêng.
5. Trang phục truyền thống
Trang phục cổ truyền Trung Hoa, đặc biệt là Hán phục (Hanfu) là biểu tượng cho đẳng cấp, lễ nghi và thẩm mỹ của người xưa. Khác với trang phục hiện đại, Hán phục có cấu trúc nhiều lớp, tay áo dài rộng, màu sắc trang nhã,… thể hiện rõ thứ bậc và đạo đức.
Hán phục của nam giới thường có đai thắt, mũ miện. Hán phục nữ thường mềm mại, uyển chuyển, gợi cảm giác trang nhã. Mỗi triều đại (Hán, Đường, Tống, Minh) lại có cách thiết kế riêng biệt. Bạn sẽ bắt gặp Hán phục nhiều nhất ở Tử Cấm Thành (Bắc Kinh) – nơi nhiều bạn trẻ yêu văn hóa cổ mặc lại trang phục này để chụp ảnh, tái hiện quá khứ rực rỡ của dân tộc Hán.
Xem thêm “Top 10 thành phố đáng đến nhất Trung Quốc”
6. Lễ hội truyền thống – không khí huy hoàng ngàn năm
Trung Quốc là cái nôi của nhiều lễ hội truyền thống có từ hàng ngàn năm trước, phản ánh đậm nét văn hoá Trung Hoa cổ:
- Tết Nguyên Đán (Xuân Tiết): lễ hội lớn nhất, kéo dài nhiều ngày. Phong tục gói sủi cảo, dán câu đối đỏ, múa lân, pháo hoa đều bắt nguồn từ tín ngưỡng cầu phúc, trừ tà.
- Tết Trung Thu: ăn bánh, ngắm trăng, kể chuyện Hằng Nga, biểu tượng đoàn tụ.
- Lễ hội Thanh Minh: đi tảo mộ, tưởng nhớ tổ tiên.
- Lễ hội Thuyền Rồng (Đoan Ngọ): đua thuyền, ăn bánh ú, tưởng nhớ thi nhân Khuất Nguyên.
Tham gia một lễ hội truyền thống khi du lịch Trung Quốc, bạn không chỉ ngắm nhìn mà còn sống trong không khí lễ nghi cổ xưa, hòa mình cùng những giá trị văn hóa bất biến.
7. Kiến trúc truyền thống
Không thể nói đến văn hoá Trung Hoa cổ mà bỏ qua kiến trúc cổ điển, từ cung điện, đình chùa đến nhà dân. Mỗi chi tiết đều mang tính biểu tượng:
- Vạn Lý Trường Thành: không chỉ là công trình phòng thủ mà còn thể hiện sức mạnh tập thể, sự kiên cường của dân tộc.
- Tử Cấm Thành: chuẩn mực kiến trúc phong kiến, thể hiện rõ “trời tròn đất vuông”, sự phân cấp quyền lực.
- Đình – Đài – Lầu – Các: thường được đặt giữa hồ, cạnh núi, thể hiện tư tưởng “thiên nhân hợp nhất”.
Trong thiết kế truyền thống, người Hoa luôn cố gắng hòa mình với ngũ hành, phong thủy và chu kỳ thiên nhiên – biểu hiện sâu sắc của trí tuệ cổ xưa.
Xem thêm “Tour du lịch Bắc Kinh – Thượng Hải – Ô Trấn – Hàng Châu – Tô Châu”
8. Y học cổ truyền – chữa bệnh từ gốc
Y học Trung Hoa là một kho tàng tri thức quý giá, không chỉ giới hạn ở chữa bệnh mà còn mang tinh thần “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Những khái niệm như:
- Khí – Huyết – Âm Dương – Ngũ Hành.
- Châm cứu, bắt mạch, bấm huyệt, dược liệu.
- Dưỡng sinh – dưỡng khí – thiền định.
Tất cả đều bắt nguồn từ tư duy sống hài hòa, sống thuận tự nhiên. Nhiều du khách quốc tế đến Trung Quốc để học và trải nghiệm châm cứu, giác hơi, ngâm chân thảo dược. Những trải nghiệm này giúp thư giãn, giải tỏa căng thẳng và hiểu hơn về cách người xưa chăm sóc sức khỏe.
Văn hóa Trung Hoa cổ không đơn thuần là những dấu tích nằm lại trong bảo tàng hay sách vở. Nó là một thế giới sống động, đa chiều, tồn tại trong từng cử chỉ, lễ nghi, kiến trúc, món ăn và cả hơi thở cuộc sống thường ngày. Đi du lịch Trung Quốc không chỉ là hành trình khám phá danh lam thắng cảnh mà còn là chuyến đi tìm về những giá trị văn hóa từng soi đường cho hàng triệu người Á Đông.
